به گزارش خبرگزاری علت به نقل از فارس، روز گذشته اعلام شد پس از خاموش شدن دو نیروگاه «الزهرانی» و «دیر عمار»‌ در پی اتمام مازوت، شبکه برق لبنان به طور کامل قطع شده است.
این موضوع به وضوح نشان می‌دهد که لبنان علاوه بر بحران سوخت حمل و نقل، در تامین سوخت موردنیاز نیروگاه‌های خود نیز دچار مشکل شده است و این مشکلات صرفا یک مشکل ساده و کوچک نیست بلکه موجب وقوع بحران‌های جدی در این کشور شده است.
در نتیجه همزمان با تشدید بحران سوخت در کشور لبنان، سازمان برق این کشور ضمن اعلام به پایان رسیدن بخش عظیمی از ذخایر سوختی این کشور، از احتمال فرورفتن تمام شهرها در خاموشی خبر داده بود. این خبر درحالی است که برخی منابع خبری از خاموشی مطلق لبنان در روز گذشته خبر داده‌اند.
به طور کلی پیرامون موضوع بحران خاموشی در لبنان چند سوال جدی وجود دارد:
چرا لبنان در تامین سوخت نیروگاه‌هایش دچار مشکل شده است؟
آیا صادرات گازوئیل و مازوت ایران برای حل این بحران کافی نبود؟
چرا دولتمردان لبنانی از واردات سوخت از ایران ممانعت می‌کنند؟
پیشنهادات هر یک از جریانات سیاسی لبنان برای حل این بحران چیست؟
در این راستا برای بررسی جزئیات بحران خاموشی در لبنان، دلایل بروز این اتفاق و راهکارهای پیش‌روی دولت لبنان برای حل این مشکل، با محمود علوی، کارشناس مسائل لبنان و سردبیر پایگاه لیبانیران (libaniran) به گفت‌‌و‌گو نشستیم که مشروح این مصاحبه را در ادامه می‌خوانید.
* برق مناطقی از لبنان که از حزب‌الله گازوئیل ایرانی گرفته‌اند وصل است
فارس: درباره وضعیت خاموشی در لبنان توضیح دهید؛ آیا این خاموشی سراسری و مطلق است؟ نیاز لبنان به برق چقدر است؟ آیا واردات سوخت از ایران نتوانست مشکل نیروگاه‌های لبنان را حل کند؟
علوی: یکی از مشکلات جدی کشور لبنان مربوط به تولید برق و تامین سوخت موردنیاز برای نیروگاه‌ها است، ظاهرا سوخت نیروگاه‌های لبنان ترکیبی از مازوت و گازوئیل است که از طریق واردات تامین می‌شود در حال حاضر با خارج شدن دو نیروگاه دولتی لبنان از مدار، عملا نیروگاه‌های شرکت برق دیگر تولیدی ندارند و شاهد خاموشی در لبنان هستیم.
لبنان بین ۱۶۰۰ تا ۲۰۰۰ مگاوات تولید برق داشت که کمبود سوخت در ماه‌های گذشته آن را به ۶۰۰ مگاوات رساند و با خارج شدن این دو نیروگاه تولید به حدود ۲۰۰ مگاوات رسید که البته امکان اتصال آن به شبکه نیست، لبنان به ۳۲۰۰ مگاوات برق برای پوشش ۲۴ ساعته کل کشور نیاز دارد.
البته منظور از خاموشی که دیروز در اخبار منتشر شد، خاموشی مطلق نیست بلکه برق دولتی قطع شده است ولی برق ژنراتورهای خصوصی وصل است و هر فردی که گازوئیل داشته باشد می‌تواند برق موردنیاز خود را تولید کند. در نتیجه تولید برق توسط ژنراتورهای خصوصی شهرداری یا شهروندان لبنانی به خصوص در مناطقی که گازوئیل ایران به آنجا رسیده است انجام می‌شود.
در روستاها و مناطق جنوب لبنان که از حزب‌الله گازوئیل ایرانی گرفتند الان برق موجود است و با همان ژنراتورهای خصوصی برق تولید می‌شود. در نتیجه لبنان در تاریکی مطلق نیست بلکه برق دولتی قطع شده است.
* ارتش لبنان بخشی از ذخایر استراتژیک خود را به نیروگاه‌ها داده است
فارس: اطلاعات دقیق‌تری می‌دهید که کدام نیروگاه‌های لبنان از مدار خارج شده‌اند؟ ظرفیت تولیدشان چقدر بود؟ فکر کنم شرکت‌های ترکیه‌ای نیز دیگر حاضر به تامین برق لبنان نیستند.
علوی: دو نیروگاه الزهرانی و دیرعمار از مدار خارج شده‌اند، نیروگاه الزهرانی در جنوب لبنان عمدتا منطقه شیعه‌نشین و نیروگاه دیرعمار در طرابلس شمال لبنان و منطقه سنی‌نشین واقع شده است، علاوه بر این دو نیروگاه، دو کشتی ترکیه‌ای نیز به صورت نیروگاه سیار برق لبنان را تامین می‌کردند که ظرفیت تولید آنها حدود 400 مگاوات بود.
شرکت ترکیه‌ای کارپاورشیپ که با دو کشتی فاطمه گل سلطان و اورهان بای ۴۰۰ مگاوات برق به لبنان میداد پس از اتمام قرارداد تولید خود را متوقف کرده است، این نیروگاه‌های سیار در بندر لبنان حضور داشتند، سوخت می‌گرفتند و برق تحویل می‌دادند، پس علاوه بر دو نیروگاه اصلی، 400 مگاوات نیز با رفتن ترک‌ها از تولید برق لبنان کم شد، در حال حاضر تولید برق در لبنان حدود 200 مگاوات است که اصلا امکان وارد شدن به شبکه را ندارد.
فارس: با این وجود یعنی لبنان از دیروز تا الان در خاموشی سراسری برق دولتی است؟
علوی: نه اینطور نیست، دیشب ارتش لبنان اعلام کرد که از ذخیره استراتژیک خود به دو نیروگاه‌ لبنان می‌دهد تا نیروگاه‌ها از نیمه شب به مردم برق بدهند؛ ۶ میلیون لیتر اهدایی ارتش لبنان ۳۰۰ مگاوات برق برای سه روز تولید خواهد کرد که قدرت تولید کلی برق در این سه روز به ۵۰۰ مگاوات خواهد رسید.
* بازی‌گردانی آمریکا برای ایجاد بحران در لبنان با اهرم بانک مرکزی
فارس: چرا نیروگاه‌های لبنان دچار کمبود سوخت شده است؟ دولت لبنان نمی‌توانست از قبل تدبیری برای این موضوع بیندیشد؟ مثلا از طریق واردات از این ایران این مشکل را حل کند؟
علوی: کمبود سوخت نیروگاه‌ها هم ناشی از این است که گازوئیل و مازوت وارد نمی‌شود، در واقع دولت لبنان سوخت موردنیاز لبنان را وارد نمی‌کند، زیرا بانک مرکزی لبنان که تحت سیطره کامل آمریکا است نمی‌خواهد حواله سوبسیددار برای واردات سوخت بدهد، رئیس کل بانک مرکزی لبنان به دنباله‌روی از سیاست‌های آمریکا برای فشار بر لبنان متهم است.
ایران می‌تواند با صادرات سوخت مشکل لبنان را حل کند ولی دولت لبنان نمی‌خواهد با خرید از ایران مشکل را حل کند، مشاهده کردید که نجیب میقاتی نخست‌وزیر لبنان گفت که آوردن سوخت از ایران را نقض حاکمیت لبنان می‌دانیم، یعنی آنها قصد دارند که سوخت نیروگاه‌ها از طریق دولت وارد شود و رویکرد دولت لبنان نیز واردات از ایران نیست.
توضیحات بیشتر درباره چگونگی ایجاد بحران سوخت در لبنان:
بحران سوخت در لبنان تحت تاثیر بحران ارز در این کشور ایجاد شده است. بانک مرکزی لبنان که عامل آمریکا در این کشور است تا بدین جا نظام بانکی لبنان را از کار انداخته است و بانک‌های این کشور را به طور کامل در اختیار گرفته است. در این راستا بانک مرکزی این کشور توانسته بخش اعظمی از ذخایر ارزی لبنان حتی بخش‌هایی که متعلق به مردم است را از این کشور خارج کند. این موضوع موجب فروپاشی نظام بانکی در لبنان شده است.
در گام بعدی ماموریت این بانک مرکزی از حوزه پولی به حوزه حقیقی اقتصاد لبنان تغییر پیدا کرد. یعنی بانک مرکزی لبنان بعد از ایجاد آشوب و فروپاشی در سیستم بانکی این کشور، سیاست جلوگیری از تزریق پول به بخش حقیقی اقتصاد لبنان را کلید زد که بدین صورت این کشور در تامین نیازهای خود ناتوان شد.
در نتیجه مشکل بحران سوخت در لبنان این نیست که آنها نمی‌توانند سوخت تامین کنند، بلکه مشکل اینجاست که بانک مرکزی لبنان پول این سوخت را پرداخت نمی‌کند. ساختار سیاسی لبنان هم به گونه‌ای است که فعلا کسی نمی‌تواند جلوی این اقدامات بانک مرکزی را بگیرد.
بانک مرکزی لبنان تحت کنترل تیم سعد ‌الحریری است و آنها از اقدامات این بانک پشتیبانی می‌کنند. نکته قابل توجه اینکه قدرت "ریاض سلامه" رئیس بانک مرکزی لبنان حتی از نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور هم بیشتر است و آمریکایی‌ها به مسئولین لبنان هشدار داده‌اند که هر گونه ایجاد مشکل در کارها و برنامه‌های این فرد (ریاض سلامه) می‌تواند برای آنها هزینه‌های سنگین داشته باشد.
* چرا دولتمردان لبنانی از واردات سوخت از ایران ممانعت می‌کنند؟
فارس: اینکه چرا آمریکایی‌ها با فشار و تحریم اجازه واردات سوخت نمی‌دهند تا در لبنان بحران ایجاد کنند موضوعی است که در مصاحبه قبل با عنوان «باج‌گیری گازی آمریکا از لبنان با ایجاد بحران سوخت/ پول سوخت ایران چطور تسویه می‌شود؟» پرداخته شد، اما چرا دولتمردان لبنان نمی‌خواهند با واردات از ایران مشکل کشور خود را حل کنند؟
علوی: دلیل دولتمردان لبنانی برای عدم واردات سوخت ایران، ترس از تحریم‌های آمریکا گفته می‌شود. ولی خب خیلی از کشورها برای حل بحران‌های خود توانسته‌اند از آمریکا مجوز و معافیت بگیرند، مثلا عراق برای خرید برق و گاز از ایران مجوز موقت دریافت می‌کند ولی دولت لبنان کلا نمی‌خواهد از ایران سوخت وارد کند و برای همین به دنبال مجوز هم نیست.
در واقع دلیل اصلی دولتمردان برای ممانعت از واردات سوخت از ایران این است که آنها نمی‌خواهند ایران و جریان مقاومت حزب‌الله در کشور لبنان قدرت بگیرند، زیرا واردات از ایران موجب افزایش محبوبیت ایران بین مردم لبنان می‌شود وگرنه اگر بخواهند می‌توانند مشکلات مربوط به تحریم را حل کنند.
از طرفی اغلب دولتمردان لبنانی، خودشان و فرزندانشان میلیون‌ها دلار سرمایه در بانک‌های اروپایی دارند و این ترس نیز وجود دارد که در صورت همکاری با ایران برای واردات سوخت، اموالشان توسط آمریکا توقیف شود بنابراین بحث تحریم ایران بیشتر به عنوان بهانه سیاسی مطرح می‌شود و انگیزه اصلی دولتمردان برای عدم واردات از ایران مباحث دیگری است که عرض کردم.
* آمریکا دست دولتمردان لبنانی را در بحران سوخت در پوست گردو گذاشت؟
فارس: در گذشته ایران بارها پیشنهاد تاسیس نیروگاه‌های مختلف برق به لبنان داده که با مخالفت مهره های آمریکا در دولت روبرو شده است، آیا ساخت نیروگاه می‌توانست مشکل امروز لبنان را حل کند؟
علوی: ساخت نیروگاه توسط ایران شاید مشکل امروز را نتواند حل کند ولی اگر این نیروگاه‌ها در سال‌های گذشته احداث می‌شدند می‌توانستند با بازدهی بیشتر و سوخت کمتر برق لبنان را تامین کند، در سال‌های گذشته حتی ایران ساخت نیروگاه بادی را نیز به لبنان پیشنهاد داده بود ولی با دخالت آمریکایی‌ها دولت لبنان این پیشنهاد را نپذیرفت.
الان هم که دولت لبنان به حرف آمریکا گوش داده است عملا راهکاری پیش‌رو ندارد و آمریکایی‌ها هم به لبنان صرفا پیشنهاداتی داده‌اند که گره‌گشای مشکل نیست. پیشنهاد آنها این است که لبنان از مصر گاز بگیرد و از اردن برق بگیرد. طبق نظر کارشناسان این راهکار آمریکایی‌ها تنها 3 ساعت در روز می‌تواند برق موردنیاز لبنانی‌ها تامین کند.
یکی دیگر از راهکارهای دولت این بود که سوخت نیروگاه‌ها را از نفت عراق تامین کند. البته نفت عراق یک نفت سنگین است که نیازمند پالایش است. در نتیجه بخشی از آن را به پالایشگاه‌های امارات بردند و سوخت آن به لبنان برگشت ولی معلوم نیست مابقی سوخت حاصل از این نفت کجاست. مردم لبنان می‌گویند شاید طبق معمول این نفت نیز دزدی شده است.
*انتقاد کاربران لبنانی از حاشیه‌سازی سیاسیون طرفدار آمریکا علیه سوخت ایران
فارس: آیا در سفر امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه ایران، به لبنان درباره حل بحران سوخت نیروگاه‌های لبنان مذاکرات و مباحثی مطرح شد؟
علوی: اخیرا یکی از شهرداران منطقه‌ای در زاهیه پیشنهاد داده است که در منطقه‌ای که مربوط به زمین گلف است و شرکت صاحب آن بدهی شهرداری را نمی‌دهد نیروگاه تاسیس شود. با توجه به موقعیت منطقه‌ای و نزدیکی به دریا این پیشنهاد به ایران داده شد.
از طرفی آقای امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه نیز تاکید کردند که در عرض 18 ماه می‌توانند دو نیروگاه در بیروت و جنوب لبنان تاسیس کنند. این دو نیروگاه می‌توانند هر یک 1000 مگاوات برق تولید کنند که جوابگوی نیاز این مناطق است. البته برخی سیاسیون لبنانی به این پیشنهاد حمله کردند و حفظ محیط‌زیست را به عنوان اولویت مطرح کردند.
بعد از این موضع‌گیری، فشار افکار عمومی موجب شد که این سیاسیون از موضع خود عقب بکشند زیرا خودشان تعدادی کارخانه سیمان دارند که به شدت آلوده‌کننده محیط‌زیست است بنابراین وقتی این تناقض رو شد از موضع خودشان عقب‌نشینی کردند.
البته سیاسیون وابسته به جریان آمریکا سعی می‌کنند که علیه ایران حاشیه‌سازی کنند ولی فشار افکار عمومی اجازه این کار را نمی‌دهد، مثلا اخیرا سمیر جعجع در توئیتی نوشت که تا سوخت ایرانی وارد لبنان شد، خاموشی لبنان را در برگرفت که مورد انتقاد شدید کاربران قرار گرفت.
*گزینه‌های روی میز لبنان برای حل بحران خاموشی در کشور
فارس: به زودی محموله سوم سوخت از ایران به لبنان میر‌سد، آیا این محموله نمی‌تواند مشکل سوخت نیروگاه‌ها را حل کند؟
علوی: محموله سوم سوخت از ایران هر چند به زودی به لبنان می‌رسد اما این محموله بنزین است ولی سوخت موردنیاز نیروگاه‌ها ترکیبی از گازوئیل و مازوت است.
فارس: به نظر شما چه راهکارهای عملیاتی برای حل بحران خاموشی در لبنان وجود دارد؟
علوی: به نظر بنده دو راهکار عملیاتی پیش‌روی لبنان قرار دارد: اول واردات گازوئیل و مازوت از ایران و دوم اتصال به شبکه برق ایران، عراق و سوریه؛ راهکار اول قبلا انجام شده است و تجربه ثابت کرده که می‌تواند یک تجارت برد-برد را برای ایران و لبنان ایجاد کند، لبنانی‌ها با دریافت سوخت از ایران بحران خاموشی خود را حل می‌کنند و ایران نیز با فروش سوخت به تجار لبنانی درآمد ارزی مناسبی را به دست می‌آورد.

انتهای پیام/